Phân tích ảnh hưởng chính sách thuế quan mới của Trump đối với Việt Nam

Ngày 2/7 vừa qua lại là một cột mốc đáng chú ý với doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam khi đàm phán thuế quan giữa Mỹ và Việt Nam đã đi đến một hồi kết với kết quá khá khả quan. Hãy cùng Dogoo đi phân tích sâu hơn về mức thuế nhập khẩu vào Mỹ mới sẽ áp dụng trong thời gian tới.

1. Tổng quan chính sách thuế quan

• Mức thuế mới (có hiệu lực từ sau tuyên bố ngày 2/7/2025):
  • Hàng hóa xuất khẩu trực tiếp từ Việt Nam sang Mỹ: 20%.
  • Hàng hóa trung chuyển từ các nước thứ ba qua Việt Nam: 40%.
  • Hàng hóa Mỹ nhập khẩu vào Việt Nam: 0%.
• Bối cảnh:
  • Chính sách này thay thế mức thuế đối ứng cao trước đó (46% với hàng Việt Nam), được công bố vào tháng 4/2025, nhằm giảm thâm hụt thương mại của Mỹ với Việt Nam (123,5 tỷ USD năm 2024).
  • Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 10 của Mỹ, với kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ chiếm khoảng 29,5% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam (137 tỷ USD năm 2024).
  • Mục tiêu của Trump: Giảm thâm hụt thương mại, bảo vệ ngành công nghiệp nội địa Mỹ, và ngăn chặn gian lận thương mại (đặc biệt là hàng Trung Quốc “đội lốt” Việt Nam).
• 

2. Ảnh hưởng tích cực đến Việt Nam

• Giảm áp lực thuế quan:
  • Mức thuế 20% thấp hơn đáng kể so với mức 46% trước đó, giúp hàng hóa Việt Nam duy trì sức cạnh tranh tại thị trường Mỹ so với các quốc gia chịu thuế cao hơn (như Campuchia, Lào).
  • Các ngành xuất khẩu chủ lực như dệt may, da giày, điện tử, thủy sản, và đồ gỗ có cơ hội phục hồi sau giai đoạn chịu thuế cao.
• Miễn thuế nhập khẩu hàng Mỹ:
  • Việc Việt Nam được phép nhập khẩu hàng Mỹ với thuế 0% giúp giảm chi phí nhập khẩu nguyên liệu, máy móc, và công nghệ từ Mỹ, đặc biệt trong các ngành sản xuất và công nghiệp.
  • Doanh nghiệp Việt Nam có thể hưởng lợi từ việc tiếp cận công nghệ Mỹ với chi phí thấp hơn, tăng năng suất và khả năng cạnh tranh.
• Cải thiện quan hệ thương mại:
  • Thỏa thuận này cho thấy sự “hạ nhiệt” trong căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Việt Nam, tạo cơ hội cho đàm phán thương mại song phương sâu hơn trong tương lai.
  • Việt Nam có thể tận dụng mối quan hệ tốt hơn để thúc đẩy đầu tư từ Mỹ, đặc biệt trong các ngành công nghệ cao và năng lượng.

3. Ảnh hưởng tiêu cực đến Việt Nam

• Tăng chi phí xuất khẩu:
  • Dù giảm từ 46% xuống 20%, mức thuế này vẫn làm tăng giá hàng hóa Việt Nam tại Mỹ, ảnh hưởng đến sức cạnh tranh so với các quốc gia như Ấn Độ, Indonesia, hoặc Thái Lan (có thể chịu thuế thấp hơn hoặc có hiệp định thương mại tự do với Mỹ).
  • Các ngành phụ thuộc lớn vào thị trường Mỹ (dệt may, da giày, điện tử, thủy sản) có thể đối mặt với giảm đơn hàng hoặc lợi nhuận bị thu hẹp.
• Áp lực lên hàng trung chuyển:
  • Mức thuế 40% đối với hàng trung chuyển (như hàng Trung Quốc gắn mác Việt Nam) sẽ tăng cường giám sát gian lận thương mại, gây khó khăn cho các doanh nghiệp Việt Nam liên quan đến chuỗi cung ứng Trung Quốc.
  • Các doanh nghiệp FDI (đặc biệt từ Trung Quốc) có thể giảm đầu tư hoặc chuyển hoạt động sang các nước khác để né thuế cao.
• Rủi ro kinh tế vĩ mô:
  • Giảm kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ (thị trường chiếm gần 30% tổng xuất khẩu) có thể làm giảm nguồn cung USD, gây áp lực lên tỷ giá VND/USD, dẫn đến nguy cơ mất giá đồng VND.
  • Lạm phát tại Mỹ do thuế quan tăng có thể lan tỏa sang Việt Nam, làm tăng chi phí nhập khẩu nguyên liệu và đẩy lạm phát nội địa.

4. Cơ hội và thách thức

• Cơ hội:
  • Việt Nam có thể tận dụng chính sách thuế 0% để tăng nhập khẩu công nghệ và hàng hóa Mỹ, nâng cao năng lực sản xuất nội địa.
  • Thúc đẩy đa dạng hóa thị trường xuất khẩu (EU, Nhật Bản, ASEAN) để giảm phụ thuộc vào Mỹ.
  • Đẩy mạnh cải cách chính sách.
  • Tăng cường đàm phán thương mại song phương để đạt được các ưu đãi thuế quan tốt hơn trong tương lai.
  • Các doanh nghiệp lân cận đầu tư tại Việt Nam (FDI) muốn có mức thuế ưu đãi vào Mỹ qua Việt Nam phải thúc đẩy chuyển giao công nghệ và chứng minh hàm lượng nội địa hóa cao.

• Thách thức:
  • Việc đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về xuất xứ hàng hóa có thể làm tăng chi phí sản xuất và kiểm soát chất lượng.
  • Cạnh tranh với các quốc gia xuất khẩu khác có chi phí thấp hơn hoặc các hiệp định thương mại tự do với Mỹ.
  • Nguy cơ suy giảm đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) nếu các doanh nghiệp FDI chuyển hướng sang các quốc gia có thuế ưu đãi hơn.

5. Đề xuất chiến lược cho Việt Nam

• Đa dạng hóa thị trường:
  • Đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, và ASEAN để giảm phụ thuộc vào Mỹ.
  • Tận dụng các hiệp định thương mại tự do hiện có (CPTPP, EVFTA, RCEP) để mở rộng thị trường.
• Nâng cao giá trị gia tăng:
  • Đầu tư vào công nghệ và quy trình sản xuất để tạo ra sản phẩm có giá trị gia tăng cao, giảm tác động của thuế quan.
  • Phát triển các thương hiệu nội địa mạnh để cạnh tranh tốt hơn trên thị trường quốc tế.
• Tăng cường minh bạch chuỗi cung ứng:
  • Xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc rõ ràng để tránh bị áp thuế trung chuyển 40%.
  • Hợp tác với các cơ quan Mỹ để đảm bảo tuân thủ các quy định thương mại.
• Tăng nhập khẩu từ Mỹ:
  • Tận dụng thuế nhập khẩu 0% để nhập công nghệ, máy móc, và nguyên liệu từ Mỹ, giúp cải thiện năng lực sản xuất và giảm chi phí.

6. Kết luận

Chính sách thuế quan mới của Trump (20% cho hàng xuất khẩu, 40% cho hàng trung chuyển, và 0% thuế nhập khẩu hàng Mỹ) mang lại cả cơ hội và thách thức cho Việt Nam. Mặc dù mức thuế 20% giảm áp lực so với mức 46% trước đó, Việt Nam vẫn cần đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt và nguy cơ giảm kim ngạch xuất khẩu.

Tuy nhiên, chính sách thuế 0% cho hàng Mỹ và mối quan hệ thương mại cải thiện mở ra cơ hội để Việt Nam nâng cao năng lực sản xuất và đa dạng hóa thị trường. Việc triển khai các chiến lược dài hạn, như minh bạch hóa chuỗi cung ứng và đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường khác, sẽ giúp Việt Nam giảm thiểu tác động tiêu cực và tận dụng tối đa cơ hội từ chính sách này.

>> Xem thêm:

• Tổng hợp 19 chính sách về thuế và kế toán có hiệu lực từ 01/7/2025
• Điểm mới trong Luật Thuế và BHXH có hiệu lực 2025 mà doanh nghiệp cần nhớ

Dogoo.vn