Chuyển đổi số, tự động hóa đang diễn ra mạnh mẽ tại Việt Nam. Với một loạt thay đổi mới trong chính sách thuế, hỗ trợ vận hành, nhà bán hàng đang băn khoăn nên lựa chọn thành lập doanh nghiệp hay hộ kinh doanh. Dogoo sẽ đi phân tích và tìm câu trả lời cho bạn trong bài viết này.
Người bán hàng: Hình thức Doanh nghiệp Công ty
Doanh nghiệp được Miễn lệ phí môn bài
Đây là ưu đãi được áp dụng cho cả:
- Chi nhánh
- Văn phòng đại diện
- Địa điểm kinh doanh
Nếu bạn là một nhà bán hàng đa kho, có nhiều cơ sở, chi nhánh thì việc thành lập doanh nghiệp là rất có lợi.
Ưu đãi thuế GTGT: giảm từ 10% xuống 8%
Để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, Chính phủ đã ban hành hàng loạt chính sách trong đó có giảm thuế giá trị gia tăng. Và trong tình hình kinh tế hiện nay, dự kiến ưu đãi thuế GTGT vẫn sẽ tiếp tục được gia hạn giảm trong thời gian tới.
Doanh nghiệp tư nhân đang được nhà nước hỗ trợ thuế
Nghị quyết 68 đã xác định vai trò trọng tâm của kinh tế tư nhân. Theo đó, nhà nước đã chủ trương sửa đổi luật để tạo nhiều điều kiện thuận lợi, cởi trói cho kinh tế tư nhân phát triển. Mặc dù vẫn đang trong thảo luận nhưng có rất nhiều đề xuất mang lại lợi ích cho doanh nghiệp:
- Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong 3 năm
- Giảm thuế thu nhập xuống 15% từ 2026 nếu Luật thuế mới sắp được thông qua
Cụ thể, doanh nghiệp có tổng doanh thu dưới 3 tỷ đồng/năm sẽ được áp dụng mức thuế suất 15%, doanh nghiệp có doanh thu từ 3 tỷ đến 50 tỷ đồng/năm sẽ chịu mức thuế 17%, và doanh nghiệp có doanh thu trên 50 tỷ đồng/năm vẫn giữ mức thuế suất 20% như hiện hành. Chính sách này nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ – vốn chiếm hơn 97% tổng số doanh nghiệp tại Việt Nam – phát triển ổn định và nâng cao năng lực cạnh tranh, từ đó góp phần vào sự phát triển chung của nền kinh tế.
Doanh nghiệp mới thành lập sẽ được nhiều ưu đãi thuế
Người bán hàng: Hình thức Hộ kinh doanh
Mức thuế môn bài thấp hơn
Hộ kinh doanh doanh thu dưới 100 triệu: Miễn thuế môn bài, miễn thuế GTGT và TNCN
Doanh thu dưới 100 triệu/ năm: Miễn thuế môn bài năm đầu tiên
Tuy nhiên, khác với hình thái pháp lý doanh nghiệp, hộ kinh doanh sẽ có mức môn bài thấp hơn (300K đến 1000K). Căn cứ xác định mức thuế dựa trên doanh thu của hộ.
Ưu điểm của hình thức hộ kinh doanh cá thể
Chủ hộ Kinh doanh thuộc đối tượng nộp bảo hiểm xã hội
Từ 1/7/2025, chủ hộ kinh doanh đã thuộc nhóm đối tượng bắt buộc phải nộp BHXH. Nếu bạn ở Hà Nội hoặc TP. Hồ Chí Minh, mức phí nộp sẽ rơi vào khoảng 1.500.000 đến 1.600.000đ.
Như vậy, cả chủ hộ kinh doanh và chủ doanh nghiệp đều thuộc nhóm đối tượng bắt buộc phải nộp bảo hiểm xã hội.
Phương pháp kê khai thuế: khoán hoặc trực tiếp
Có 2 mốc doanh thu cần xác định ở đây.
- Doanh thu từ 100 triệu – 1 tỷ/ năm: Hộ kinh doanh có thể lựa chọn hình thức Thuế khoán hoặc Kê khai theo phương pháp trực tiếp trên doanh thu
- Doanh thu từ 1 tỷ trở lên và thuộc các nhóm ngành yêu cầu: Phương pháp kê khai và xuất hóa đơn trực tiếp từ máy tính tiền, phần mềm bán hàng.
Theo quy định mới, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng sẽ phải xuất hóa đơn từ máy tính tiền bắt đầu từ 1/6/2025. Hộ kinh doanh bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng:
- Trung tâm thương mại; siêu thị;
- Bán lẻ (trừ bán lẻ ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ khác);
- Ăn uống; nhà hàng; khách sạn;
- Dịch vụ bán vé hành khách, dịch vụ hỗ trợ trực tiếp cho vận tải đường bộ;
- Dịch vụ vui chơi, giải trí, hoạt động chiếu phim, dịch vụ phục vụ cá nhân khác;
- Các dịch vụ phục vụ cá nhân khác theo hệ thống ngành kinh tế Việt Nam, như cắt tóc, massage, gội đầu,…
Chế độ kế toán
Nếu bạn đang thuộc nhóm đối tượng áp dụng Thuế khoán, chế độ kế toán khá đơn giản và không cần người phụ trách riêng biệt (kế toán). Bạn hoàn toàn có thể nhờ cán bộ thuế hướng dẫn trong quá trình kê khai và nộp thuế.
Tuy nhiên, nếu hộ kinh doanh đã thuộc đối tượng phải áp dụng phương pháp xuất hóa đơn trực tiếp, bạn sẽ phải quản lý hóa đơn đầu vào/ hóa đơn đầu ra. Đồng thời hộ kinh doanh phải kê khai và nộp báo cáo hàng Quý. Với tình huống này, hộ kinh doanh cũng cần có người kế toán hỗ trợ kiểm soát và lập báo cáo sổ sách.
So sánh Hộ kinh doanh và Doanh nghiệp
Có vẻ như với quy định mới, hộ kinh doanh đã tiệm cận với hình thức doanh nghiệp.
|
TIÊU CHÍ |
HỘ KINH DOANH |
CÔNG TY, DOANH NGHIỆP |
| Thủ tục thành lập | Đơn giản | Phức tạp |
| Tư cách pháp nhân | Không | Có |
| Trách nhiệm hiến pháp | Chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của chủ hộ kinh doanh | Chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi vốn điều lệ (riêng doanh nghiệp tư nhân chịu trách nhiệm vô hạn) |
| Xuất hóa đơn giá trị gia tăng | Tiến tới bỏ Thuế khoán hoàn toàn.
Xuất hóa đơn từ máy tính tiền Không được khấu trừ thuế |
Được xuất hóa đơn, được khấu trừ thuế |
| Quy mô hoạt động | Vừa và nhỏ | Lớn |
| Người đại diện | Chỉ có 01 người đại diện (chủ hộ kinh doanh) | Có 01 hoặc nhiều người cùng đại diện |
| Đặt trụ sở | Một địa chỉ chỉ được đăng ký làm địa điểm kinh doanh đối với một hộ kinh doanh | Một địa chỉ có thể đăng ký làm nhiều địa điểm kinh doanh, trụ sở hoặc chi nhánh |
| Đặt tên | Không trùng hoặc nhầm lẫn với các tên hộ kinh doanh khác trên cùng địa bàn quận, huyện | Không trùng hoặc nhầm lẫn với tên doanh nghiệp đã đăng ký trước |
| Nghĩa vụ thuế | 3 loại thuế | 4 loại thuế |
| Thủ tục giải thế | Đơn giản, nhanh chóng | Phức tạp, kéo dài |
Người bán hàng nên đăng ký Công ty hay pháp lý hộ kinh doanh?
Đây là câu hỏi được rất nhiều người đặt ra khi luật mới được áp dụng từ 1/6/2025. Có vẻ như ranh giới giữa Công ty và Hộ kinh doanh đã không còn được rõ ràng như trước. Hộ kinh doanh đang mất dần nhiều “ưu điểm” trước kia. Chúng ta hãy cùng phân tích để tìm đáp án tốt nhất nhé.
Quy mô kinh doanh, trình độ quản lý của người bán hàng
Với những hộ kinh doanh có quy mô nhỏ lẻ, việc thành lập Công ty là không cần thiết. Hộ Kinh doanh vẫn có nhiều ưu điểm và dễ dàng được Cơ quan thuế chấp nhận. Tuy nhiên, với chủ trương xóa bỏ thuế khoán trong năm 2026 thì ưu điểm lớn nhất về thuế của Hộ kinh doanh sẽ không kéo dài.
Bỏ qua các yếu tố về doanh thu, số lượng lao động, quy mô kinh doanh,… Cân nhắc đến trình độ của người quản lý, việc đóng thuế khoán theo mức ấn định sẽ dễ dàng và đơn giản hơn rất nhiều so với chế độ kế toán đầy đủ.
Hộ kinh doanh cũng cần công cụ hỗ trợ kê khai thuế
Nếu cơ sở kinh doanh của bạn vẫn chưa thực sự “sẵn sàng” với chế độ kế toán đầy đủ và kế toán chuyên trách, bạn có thể tìm kiếm hỗ trợ từ các đơn vị dịch vụ. Một phần mềm thống kê doanh thu, xuất hóa đơn bán hàng đơn giản cũng là một gợi ý tốt. Ngoài ra, bạn cũng có thể lựa chọn các đơn vị cung cấp dịch vụ kế toán thời vụ để hỗ trợ luật và kê khai thuế, nộp thuế.
Biên độ lợi nhuận của người bán hàng
Đây là yếu tố quan trọng để quyết định bạn nên tiếp tục ở hình thức “Hộ kinh doanh” hay mạnh dạn tiến lên “Công ty”
Trước đây, việc khoán thuế dựa trên doanh thu dự đoán và ngành nghề kinh doanh đã trở thành ưu thế tuyệt đối khiến nhiều nhà bán hàng không muốn lên pháp nhân Công ty. Tuy nhiên, từ khi một loạt quy định mới có hiệu lực từ 2025 thì lợi thế đó đã không còn.
Công thức cơ bản: Lợi nhuận = Doanh thu – Chi phí
Hộ kinh doanh phải kê khai đầy đủ hóa đơn đầu vào, đầu ra. Nhưng khi áp thuế sẽ vẫn dựa trên doanh thu.
Công ty cũng phải kê khai đầy đủ hóa đơn đầu vào, đầu ra. Thuế sẽ áp trên Lợi nhuận.
Như vậy từ Công thức trên có thể thấy việc đánh thuế với pháp nhân Công ty sẽ chính xác hơn. Mặc dù cả 2 hình thức Hộ kinh doanh và Công ty đều sẽ phải đảm bảo Minh bạch khi kê khai thuế.
Doanh nghiệp cũng có nhiều ưu điểm khi xác định đúng lợi nhuận
Với nhưng nhà bán hàng có biên độ lợi nhuận cao, việc lựa chọn hình thức nào là tùy vào lựa chọn của bạn. Nhưng nếu bạn đang kinh doanh một ngành nghề với tỷ suất lợi nhuận thấp, hãy cẩn thận. Đặc biệt đúng với những nhà bán lẻ tạp hóa, siêu thị mini khi biên độ lợi nhuận của bạn rất thấp (chỉ ~10%).
Do đó, nếu ngành nghề của bạn có biên độ lợi nhuận thấp, hãy cẩn thận và cân nhắc thành lập doanh nghiệp để có thể tối ưu lợi nhuận sau thuế.
Áp dụng công nghệ: Người bán hàng thảnh thơi quản lý
Việc sử dụng công nghệ sẽ là một trợ thủ đắc lực cho bạn trong việc thống kê và xuất hóa đơn đáp ứng yêu cầu của cơ quan nhà nước. Nếu như trước đây, việc hạch toán kế toán phải do một kế toán có trình độ đảm nhiệm thì nay với hỗ trợ từ các phần mềm bán hàng như doPOS, nhà bán hàng có thể dễ dàng tự xuất hóa đơn, thống kê báo cáo và kê khai thuế.
Đừng để nỗi sợ không có số liệu sổ sách làm bạn bị chậm lại. doPOS sẽ hỗ trợ bạn bán hàng, quản lý tồn kho, gửi thông tin đến phần mềm xuất hóa đơn nhanh chóng, dễ dàng, tiện lợi. Đừng chần chừ, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để nhận bản Demo dùng thử miễn phí!
>> Xem thêm:
- Cách tạo quy trình phê duyệt hóa đơn trong vài phút
- Top phần mềm chấm công, tính lương tự động giúp giải phóng kế toán lương
Dogoo.vn