Giá nguyên vật liệu xây dựng như gạch, cát, đá tăng trong thời gian qua tại Việt Nam. Điều này gây ảnh hưởng lớn đến đầu tư công và xây dựng dân dụng. Hãy cùng Dogoo đi phân tích về chủ đề này ngay nhé.
Giá vật liệu xây dựng tăng: Nguyên nhân
Nhu cầu xây dựng tăng cao:
Nhiều dự án giao thông trọng điểm và công trình đầu tư công được khởi công đồng loạt, đặc biệt từ đầu năm 2025, như các dự án cao tốc và cơ sở hạ tầng. Điều này làm tăng nhu cầu sử dụng cát, đá, gạch, vượt xa nguồn cung hiện tại.
Với chính sách tài khóa mở rộng, Chính phủ đẩy mạnh chi tiêu và đầu tư công để thúc đẩy nền kinh tế. Thời gian qua chúng ta đã nghe tới những dự án trọng điểm đã được thực hiện khẩn trương, gấp rút và kiểm soát tiến độ cực kỳ gắt gao.
Giá Vật liệu xây dựng 2025 thực sự gây bất ngờ
Ngoài ra, các chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát và xây dựng nhà ở xã hội tại nhiều địa phương cũng góp phần đẩy mạnh nhu cầu vật liệu xây dựng.
Khan hiếm nguồn cung:
Việc khai thác cát, đá bị hạn chế ở nhiều khu vực do các quy định bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên. Một số mỏ khai thác bị dừng hoạt động hoặc siết chặt quản lý, dẫn đến thiếu hụt nguồn cung cục bộ.
- Ví dụ, tại Đắk Nông, giá cát tăng gấp đôi (1.000.000 – 1.200.000 đồng/m³) do nguồn cung không đáp ứng được nhu cầu. Tương tự, tại Ninh Bình và Thanh Hóa, nguồn cát và đá khan hiếm, khiến giá tăng mạnh.
Rất nhiều mỏ khai thác VLXD như đá, cát đã hết trữ lượng khai thác, phải chờ cấp phép. Ngoài ra, việc thay đổi trong sắp xếp hành chính cũng “có thể” là một yếu tố nhạy cảm làm gián đoạn việc cấp phép.
Chi phí sản xuất và vận chuyển tăng:
Giá nhiên liệu và chi phí vận chuyển tăng, đặc biệt do giá dầu thô và khí đốt toàn cầu leo thang, ảnh hưởng đến chi phí sản xuất xi măng, gạch nung và vận chuyển vật liệu.
Tại Đắk Nông, chi phí vận chuyển cát từ mỏ đến công trình tăng gấp 2-3 lần do khoảng cách xa (70-120 km).
Đầu cơ và găm hàng:
Tuy không phải phổ biến nhưng đây là tình trạng có xuất hiện khi giá VLXD ngày một tăng. Tình trạng đầu cơ, găm hàng tại một số địa phương như Đà Nẵng và Quảng Nam khiến giá cát tăng đột biến (lên đến 650.000-850.000 đồng/m³). Các cơ quan chức năng đã phải vào cuộc để chấn chỉnh tình trạng này.
Biến động thị trường và chính sách pháp lý:
Các chính sách siết chặt quản lý khai thác khoáng sản và kiểm tra hoạt động các mỏ tại Thanh Hóa và các tỉnh khác đã làm giảm nguồn cung vật liệu, đẩy giá lên cao.
Sự hồi phục của thị trường bất động sản sau khi sửa đổi Luật Đất đai năm 2024 cũng làm tăng nhu cầu vật liệu, góp phần vào xu hướng tăng giá.
Có nhiều nguyên nhân làm giá vật liệu xây dựng tăng đột biến
Thời tiết và yếu tố địa lý:
Thời tiết bất lợi, đặc biệt ở các khu vực như miền Trung, làm gián đoạn hoạt động khai thác và vận chuyển vật liệu, gây khan hiếm cục bộ.
Tóm lại, giá gạch, cát, đá tăng do sự kết hợp của nhu cầu xây dựng tăng mạnh, nguồn cung khan hiếm, chi phí sản xuất và vận chuyển cao, cùng với các yếu tố đầu cơ và chính sách quản lý. Các địa phương như Thanh Hóa, Đắk Nông, Ninh Bình, và Đà Nẵng là những điểm nóng về tình trạng này. Để cập nhật giá chính xác, bạn nên liên hệ trực tiếp các nhà cung cấp hoặc đại lý vật liệu xây dựng tại khu vực của mình.
Tăng giá VLXD: Tác động
Tăng giá nguyên vật liệu xây dựng (gạch, cát, đá, xi măng,…) không chỉ ảnh hưởng đến ngành xây dựng mà còn tạo ra những tác động sâu rộng đến nền kinh tế Việt Nam, từ vi mô đến vĩ mô. Dưới đây là phân tích chi tiết về các tác động kinh tế, dựa trên tình hình thực tế và các yếu tố liên quan:
VLXD: Tác động đến ngành xây dựng
- Tăng chi phí xây dựng dự án: Giá vật liệu xây dựng tăng làm chi phí đầu vào của các dự án xây dựng, từ nhà ở, công trình công cộng đến hạ tầng giao thông, tăng đáng kể. Ví dụ, tại Đắk Nông, giá cát tăng gấp đôi (1.000.000–1.200.000 đồng/m³) khiến chi phí xây dựng công trình tăng 20–30%. Điều này buộc các nhà thầu phải điều chỉnh giá hợp đồng hoặc chấp nhận lợi nhuận giảm.
- Chậm tiến độ dự án: Khan hiếm vật liệu và giá cả tăng cao gây gián đoạn nguồn cung, dẫn đến chậm trễ trong thi công các dự án, đặc biệt là các công trình đầu tư công như cao tốc Bắc–Nam hay các dự án giao thông trọng điểm. Điều này làm giảm hiệu quả đầu tư và kéo dài thời gian hoàn vốn.
- Ảnh hưởng đến các doanh nghiệp nhỏ: Các doanh nghiệp xây dựng vừa và nhỏ, vốn có nguồn lực tài chính hạn chế, đối mặt với nguy cơ thua lỗ hoặc phá sản khi không thể chuyển giao chi phí tăng cho khách hàng.
Giá VLXD tăng gây tác động tiêu cực đến nhiều dự án
VLXD: Tác động đến thị trường bất động sản
- Tăng giá nhà ở và bất động sản: Chi phí xây dựng tăng đẩy giá nhà ở, căn hộ và các sản phẩm bất động sản lên cao. Điều này đặc biệt rõ rệt trong bối cảnh thị trường bất động sản đang hồi phục sau khi sửa đổi Luật Đất đai 2024, khiến người mua nhà (đặc biệt là người thu nhập trung bình và thấp) gặp khó khăn hơn trong việc sở hữu nhà ở.
- Giảm sức mua: Giá bất động sản tăng làm giảm nhu cầu mua nhà, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, và Đà Nẵng. Điều này có thể làm chậm quá trình phục hồi của thị trường bất động sản, ảnh hưởng đến các ngành liên quan như tài chính, ngân hàng, và vật liệu nội thất.
- Tăng áp lực lên nhà ở xã hội: Các chương trình phát triển nhà ở xã hội, vốn hướng đến người thu nhập thấp, gặp thách thức khi chi phí xây dựng tăng, làm giảm khả năng cung cấp nhà ở giá rẻ.
VLXD: Tác động đến lạm phát và chi phí sinh hoạt
- Góp phần đẩy lạm phát: Vật liệu xây dựng là yếu tố quan trọng trong chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Giá gạch, cát, đá tăng kéo theo chi phí xây dựng nhà ở và cơ sở hạ tầng tăng, góp phần làm tăng lạm phát. Theo báo cáo kinh tế gần đây, lạm phát tại Việt Nam năm 2024 đã chịu áp lực từ giá nguyên vật liệu và năng lượng, và xu hướng này có thể tiếp diễn vào năm 2025.
- Tăng chi phí sinh hoạt: Đối với các hộ gia đình tự xây dựng hoặc sửa chữa nhà cửa, giá vật liệu tăng trực tiếp làm tăng chi phí, ảnh hưởng đến ngân sách gia đình, đặc biệt ở các khu vực nông thôn hoặc vùng sâu vùng xa.
VLXD: Tác động đến đầu tư công và tăng trưởng kinh tế
- Tăng chi phí đầu tư công: Các dự án hạ tầng trọng điểm như cao tốc, cầu đường, và đô thị hóa sử dụng lượng lớn vật liệu xây dựng. Giá vật liệu tăng làm đội chi phí dự án, gây áp lực lên ngân sách nhà nước. Điều này có thể buộc chính phủ phải điều chỉnh kế hoạch đầu tư hoặc tìm kiếm nguồn vốn bổ sung.
- Ảnh hưởng đến tăng trưởng GDP: Ngành xây dựng đóng góp khoảng 6–7% GDP của Việt Nam. Khi chi phí xây dựng tăng và tiến độ dự án bị chậm trễ, tốc độ tăng trưởng của ngành này có thể bị ảnh hưởng, kéo theo tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế tổng thể.
- Hiệu ứng lan tỏa: Ngành xây dựng liên quan mật thiết đến các ngành khác như sản xuất xi măng, thép, vận tải, và lao động. Giá vật liệu tăng làm giảm hiệu quả hoạt động của các ngành này, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng và việc làm.
VLXD: Tác động đến người lao động và việc làm
- Giảm cơ hội việc làm trong ngành xây dựng: Khi các dự án bị đình trệ hoặc chi phí tăng cao, các nhà thầu có thể cắt giảm lao động để tiết kiệm chi phí. Điều này ảnh hưởng đặc biệt đến lao động phổ thông trong ngành xây dựng, vốn chiếm tỷ lệ lớn ở Việt Nam.
- Tăng chi phí sinh hoạt cho người lao động: Giá vật liệu tăng gián tiếp làm tăng chi phí nhà ở và sinh hoạt, ảnh hưởng đến đời sống của người lao động, đặc biệt là nhóm thu nhập thấp.
VLXD: Tác động đến các ngành công nghiệp liên quan
- Ngành sản xuất vật liệu xây dựng: Các doanh nghiệp sản xuất gạch, xi măng, và bê tông chịu áp lực từ chi phí nguyên liệu đầu vào (như than, điện, và khoáng sản) và chi phí vận chuyển tăng. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp lớn có thể hưởng lợi từ giá bán tăng nếu kiểm soát được nguồn cung.
- Ngành vận tải: Giá nhiên liệu tăng và nhu cầu vận chuyển vật liệu cao làm tăng chi phí logistics, ảnh hưởng đến cả doanh nghiệp vận tải và người tiêu dùng cuối.
- Ngành xuất khẩu vật liệu: Giá vật liệu tăng trong nước có thể làm giảm sức cạnh tranh của Việt Nam trên thị trường xuất khẩu vật liệu xây dựng, đặc biệt với các sản phẩm như xi măng và gạch men.
VLXD: Tác động đến chính sách và quản lý nhà nước
- Áp lực điều chỉnh chính sách: Chính phủ cần cân nhắc giữa việc thúc đẩy phát triển hạ tầng và kiểm soát khai thác tài nguyên để bảo vệ môi trường. Các quy định siết chặt khai thác cát, đá dẫn đến khan hiếm nguồn cung, nhưng nới lỏng có thể gây hệ lụy môi trường lâu dài.
- Chống đầu cơ và ổn định giá: Tình trạng đầu cơ, găm hàng ở một số địa phương như Đà Nẵng và Quảng Nam buộc cơ quan chức năng phải tăng cường kiểm tra và xử lý. Điều này đòi hỏi nguồn lực quản lý và có thể làm tăng chi phí hành chính.
- Hỗ trợ doanh nghiệp và người dân: Chính phủ có thể cần đưa ra các biện pháp như trợ giá, giảm thuế nhập khẩu nguyên liệu, hoặc tăng cường đầu tư vào công nghệ sản xuất vật liệu thay thế để giảm áp lực giá cả.
VLXD: Tác động dài hạn
- Chuyển đổi sang vật liệu thay thế: Giá vật liệu truyền thống tăng cao có thể thúc đẩy các doanh nghiệp và nhà thầu tìm kiếm vật liệu thay thế như gạch không nung, bê tông tái chế, hoặc cát nhân tạo. Tuy nhiên, việc chuyển đổi đòi hỏi đầu tư lớn và thay đổi thói quen xây dựng.
- Tác động đến môi trường: Khan hiếm cát, đá tự nhiên có thể đẩy nhanh việc khai thác cát nhân tạo hoặc tái chế vật liệu, góp phần giảm áp lực lên tài nguyên thiên nhiên, nhưng cũng đặt ra thách thức về công nghệ và chi phí.
- Tăng trưởng bền vững: Nếu không kiểm soát được giá vật liệu và nguồn cung, chi phí xây dựng tăng cao có thể làm chậm các mục tiêu phát triển bền vững, đặc biệt là trong lĩnh vực nhà ở và hạ tầng giao thông.
Kết luận
Tăng giá nguyên vật liệu xây dựng tạo ra hiệu ứng domino, ảnh hưởng từ chi phí xây dựng, giá bất động sản, đến lạm phát và tăng trưởng kinh tế. Trong ngắn hạn, các doanh nghiệp, người dân và chính phủ cần đối mặt với áp lực chi phí và nguồn cung khan hiếm. Về dài hạn, việc đầu tư vào công nghệ, vật liệu thay thế và quản lý hiệu quả tài nguyên sẽ là chìa khóa để giảm thiểu tác động tiêu cực. Để cập nhật thông tin cụ thể hơn, bạn có thể theo dõi các báo cáo từ Bộ Xây dựng hoặc các hiệp hội ngành tại Việt Nam. Nếu bạn muốn phân tích chi tiết hơn về một khía cạnh cụ thể (ví dụ: tác động đến một ngành cụ thể hoặc khu vực địa lý), hãy cho tôi biết!
>> Xem thêm:
- Phần mềm quản lý dự án xây dựng: 27 tính năng cần thiết
- Kinh doanh vật liệu xây dựng: Bạn cần tìm hiểu trước khi bước vào
Dogoo.vn